De Democratische Republiek Congo of Republique Democratique du Congo is een land gelegen in centraal Afrika, met als hoofdstad Kinshasa. Dit land omvat, met een oppervlakte van 2 356 160 km², het grootste deel van Midden-Afrika. Met zulk een groot oppervlakte en relatief kleine kustlijn (40 km) grenst het aan heel wat landen: in het noorden aan Centraal-Afrikaanse Republiek en Zuid-Soedan, in het oosten aan Tanzania en Uganda, in het zuiden aan Zambia, in het zuidwesten aan Angola en in het oosten aan Congo-Brazzaville en de exclave Cabinda van Angola.
Natuurkundig
,Zoals ongeveer 2/3 van het Afrikaanse continent bevindt het zich tussen de 200 en 1000 m hoog waardoor D.R. Congo op basis van reliëf tot het middelland behoort. Dit betekent dat het hoogteniveau zich tussen de 200 en 2000 m ligt en gekenmerkt wordt door plateaulandschappen. Op deze plateaus bevinden zich uitgestrekte ‘ingezakte’ gebieden of bekkens. Het Congobekken dat bijna volledig de oppervlakte van het land inneemt, zo goed als alle bijrivieren van de Congostroom stromen doorheen het land, zal ervoor zorgen dat de D.R.C Congo dan ook lager gelegen is dan haar buurlanden.
Klimaat en vegetatie
Doordat het land zulke grote oppervlakte heeft, zullen er hierdoor verschillende klimaat types voorkomen. Deze kunnen we onderverdelen in:
Warm altijd nat klimaat rond het evenaarsgebied
Warm klimaat met nat seizoen ten noorden en ten zuiden van de evenaar
Gebergteklimaat in het oostelijk deel van het land, namelijk in het Mitumbagebergte.
De grote hoeveelheid neerslag en de daarmee gepaarde hoge temperaturen zorgen ervoor dat er rond het evenaarsgebied een tropisch regenwoud is ontstaan, waarbij het landschap gekenmerkt zal worden door een overvloedige vegetatie. Verder van de evenaar vandaan, zal de plantengroei aanzienlijk verminderen. Ten noorden en zuiden van het tropische regenwoud treft men een tropische savanne aan.
Ontbossing in D.R. Congo
De ontbossing in Centraal-Afrika is sinds 1990 een aanzienlijk stuk lager dan in andere tropische regio’s. Dit wil echter niet zeggen dat de houtkap en ontbossing hierdoor verdwenen is. Men vreest terug voor een stijgende tendens door een stijgende bevolkingsgroei en inefficiënte landbouw om deze monden te voeden, maar ook door de opkomst van palmboom plantages zoals nu al het geval is in Azië, en de nog grotere vraag naar rubber en suiker, waardoor men nu maatregelen moet stellen om dit zo snel mogelijk in te perken.
Er zijn verschillende oorzaken die bijdragen tot de ontbossing in dit gebied:
De lokale bevolking: zij kappen aanzienlijk grote delen van het tropische regenwoud voor hun eigen doeleinden. Deze zijn landbouwgronden, houtskool, brandhout en mijnbouw. De slechte landbouwtechnieken zijn veeleisend en bijzonder slecht voor het milieu, houtskool is één van de weinige brandstoffen die ze tot hun beschikking hebben om bijvoorbeeld te koken en brandhout heeft als nut om zichzelf van warmte te kunnen voorzien. Tenslotte is er in de mijnbouw bijzonder veel geld te verdienen. D.R.C Congo is namelijk een land rijk aan enorme hoeveelheden ertsen, waar in het Westen veel vraag naar is zoals steenkool, petroleum, koper, tin, ijzer, mangaan, diamant en coltan.
Verkeerde landbouwtechnieken: die toegepast worden door de groeiende bevolking en de grotere vraag naar voedsel en energie. Er worden groten percelen ontbost voor het aanleggen van landbouwgronden deze kunnen akkers of weilanden zijn. Voor grote bevolkingsaantal en de weinige landbouwgronden om deze mensen in eten te voorzien zal men de zogenaamde slash en burn techniek uitvoeren, waarbij men een stuk bos zal afbranden om dan op dat vrijgekomen stuk land aan landbouw te kunnen doen. Dit landbouw perceel is echter maar een kleine periode vruchtbaar, waardoor men na een geringe tijd andere landbouwgronden zal moeten opzoeken om daar dan terug dezelfde techniek uit te voeren waarbij nieuwe bosoppervlakten zullen worden afgebrand.
De Multinationals: die grote hoeveelheden brand-, timmer en meubelhout exporteren naar West-Europa en daardoor een enorme invloed uitoefenen op de plaatselijke natuur en levensomstandigheden aan de ene kant en de globale impact op het milieu en het klimaat aan de andere kant. Deze multinationals focussen zich enkel op hun eigen winstmarge en werken daardoor met onderbetaalde arbeiders, met een groeiende armoede tot gevolg voor zowel de bevolking als de natuur. Niet alle arbeiders in de houtkap werken voor deze enorme bedrijven. De houtkap sector, met name voor timmerhout, is een belangrijke economische sector dat een groot aantal arbeiders tewerkstelt. Hierbij zijn er wel mensen die toch iets meer geld verdienen om op die manier hun basisbehoeften te bevredigen en te kunnen genieten van een enige vorm van sociale zekerheid.
Infrastructuur: draagt ook bij tot de ontbossing van het regenwoud. De wegen die gebruikt worden om ontginningsplaatsen, van zowel houtkap als mijnbouw, toegankelijk te maken zijn als het ware als autostrades doorheen de dichte begroeide vegetatie.
Impact op de imheemse bevolking, de pigmeeën
Ontbossing heeft een enorme impact op de autochtone bevolking, voor de Democratische republiek Congo zijn dit de Pigmeeën. Hun omgeving wordt hierdoor drastisch verstoord. Zij verdienden geld door handel te voeren met producten die eigen zijn van het regenwoud. Ze leven immers van kleine dieren en gebruiken daarnaast planten voor hun geneeskundige eigenschappen. Door het verdwijnen van de vegetatie is het ook voor hen verschroeiend warm in de zon, wat het soms ondraagbaar maakt om er te leven.
Oplossing voor ontbossing
Naast de vele gevolgen van ontbossing, bestaan er ook oplossingen. Er zijn alternatieven die kunnen worden uitgevoerd om zo de ecosystemen te beschermen, om de opwarming van de Aarde af te bouwen en tot slot respect te tonen aan onze prachtige planeet!
Enkele oplossing die zeker kunnen worden toegepast voor dit gebied:
Een alternatief bieden aan de illegale houtkap en houtskoolproductie: hierbij zal er duurzaam en hernieuwbaar legale houtskool op de markt moeten worden gebracht, waarbij het transport van hout en later in het productieproces houtskool wordt verbeterd. Denkend aan om hier ook zo klein mogelijke ecologische voetafdruk achter te laten.
Betere en efficiëntere landbouwtechnieken toepassen: indien men ontbossing een halt wil toe roepen zal men toch moeten investeren in nieuwere en betere landbouwtechnieken, om zo de bevolking in eten te voorzien. De hoger vermelde, slash en burn techniek, is te ingrijpend voor het tropisch regenwoud en brengt veel te weinig op. De bodem is na een korte tijd van landbouw reeds uitgeput. Hier kan echter het Westen een belangrijke en voornamelijk ondersteunde rol spelen. Het is noodzakelijk dat er nieuwe technieken aan de lokale bevolking worden aangeleerd zodat zij zelfstandig op een ecologische en duurzame manier verder aan landbouw kunnen doen. Daarnaast is het misschien handig om een controle orgaan in te schakelen dat erop toeziet dat er aan duurzame landbouw wordt gedaan. Hongersnood is eenmaal wicked problem, maar hierbij is het van uitzonderlijk belang dat we eerst lokaal gaan werken, ter plaatse iets mooi uitbouwen en dan verder groeien om zo steeds meer mensen van eten te voorzien. Daarnaast zal er gewerkt moeten worden met nieuwe landbouwtechnieken, liefst zo natuurlijk mogelijk, om grotere opbrengsten te kunnen oogsten die tevens ook van goede kwaliteit zijn.
Duurzame houtkap: dit kan voor behoorlijke voordelen en aanzienlijke inkomsten zorgen. Deze kunnen dan op zijn beurt weer geïnvesteerd worden in betere landbouwtechnieken en het beschermen en onderhouden van natuurreservaten.
Handel van natuurlijke producten: met name producten die eigen zijn aan deze regio en bijzonder veel geld kunnen opleveren zoals: rotan, bamboe, gedroogd fruit… Dit geldt eveneens voor de farmaceutische bedrijven die gebruik kunnen maken van de vele geneeskundige planten die veelvuldig voorkomen in het tropsiche regenwoud. Dit kan in samenwerking gebeuren met de Pigmeeën, zodat zij terug hun handelseconomie kunnen uitbouwen en in hun levensbehoeften kunnen voorzien.
Foto's
Statistieken
Satellietfoto ontbossing, duidelijk verschil merkbaar tussen 1975 en 2003.
Jaarlijkse ontbossing in Tropisch Afrika, van 1990-2000 en 2005-2010, voor verschillende landen in percentages uitgedrukt. We zien dat er in de D.R.C het meeste wordt ontbost. De ontbossing in D.R.C Congo is sinds de jaren 90' terug enorm aan het stijgen.
Ontbossing in D.R.C Congo uitgedrukt in hectare van Woodland (minder bebost gebied met veel open ruimtes), secundair bos (vegetatie dat groeit na het verdwijnen van een primair bos), primair bos (oerbos, de oorspronkelijke vegetatie).
Artikels
Nieuws.KULeuven.be, Ontbossing kan klimaatopwarming in Congobekken met helft versterken, geraadpleegd op 07/12/15
Knack, Dirk Draulans, Oorlog remt ontbossing af, 23/07/13, geraadpleegd op 07/12/15
Mondiaal Nieuws, Houtindustrie in Congo: een handel in chaos, 28/05/15, geraadpleegd op 07/12/15
Mondiaal Nieuws; "Bijna alle houtkap in DRC Congo illegaal", 02/04/2014, geraadpleegd op 07/12/15